Over verlies
Jaarlijks bellen en mailen heel veel mensen naar Zeeuws Verlies. Ze vragen wat wij voor ze kunnen doen om verder te kunnen na het verlies van een geliefd familielid, een vriend of collega of na een ander groot verlies zoals gezondheid, echtscheiding, een baan, een familielid dat ze nooit meer (mogen) zien, emigratie bijvoorbeeld. Ze vertellen over hun emoties, hun verdriet, de vermoeidheid of het onbegrip van de omgeving of in de werksituatie. Ook de omgeving belt om te vragen hoe ze steun kunnen bieden bij de rouw van een ander.
“Ik heb gemerkt dat troost niet vanzelf naar je toekomt. Je moet het organiseren en niet bang zijn om hulp te vragen.”
“Na een paar maanden vroeg niemand meer hoe het met me was. Ik vond het zwak van mezelf om er met anderen over te praten en ook belastend. Toch heb ik de stap gezet en steun gezocht”.
“Hoe fijn kan het zijn wanneer iemand een poosje met je meeloopt, wetende dat alles er mag zijn.”
“Het went nooit, maar de pijn van het gemis is wel minder geworden. Ik kan nu ook denken aan alle mooie momenten die we hadden.”
Verlies
Iedereen maakt ingrijpende verliezen mee: niet alleen door de dood maar ook door het leven. Verlies van het werk, van een huwelijk, van gezondheid zijn voorbeelden van betekenisvolle verliezen. De verliezen die je ervaart door de natuurlijke loop van het leven, zoals wanneer bijvoorbeeld je kinderen het ouderlijk huis verlaten of bij het afsluiten van het arbeidzame leven, kunnen zeer ingrijpend zijn. Ook nu is er sprake van pijn en verdriet en het is belangrijk dat je de ruimte neemt en krijgt om bij deze gevoelens en veranderingen stil te staan.
Je verlies overleven is zware arbeid, rouwarbeid. Je wordt er doodmoe van en lijkt niet vooruit te komen. Bij momenten, vaak onverwacht, word je overspoeld door heftige emoties. Ze rollen over je heen als de golven van de zee. Soms heb je het gevoel dat het iets beter gaat en dan ineens val je weer terug. Er loopt geen rechte weg door het doolhof van verdriet. Je pijn kan zich uiten in boosheid en je meest dierbaren krijgen die te incasseren. Mensen die je het meest nodig hebt, kunnen onbereikbaar zijn door hun eigen rouw.
Bekijk de lezing van Manu Keirse over ‘Levend Verlies‘
Bestaat er een medicijn tegen verdriet?
Antidepressiva kunnen helpen om een depressie te bestrijden. Maar een depressie is een ziekte en verdriet is dat niet. Verdriet is de keerzijde van liefde. Weet dat je de ander niet los hoeft te laten, maar anders moet leren vasthouden: in je herinneringen. Wie sterft, verhuist van de buitenwereld naar het hart.
Wat helpt, is om mensen om je heen te verzamelen die met warmte en genegenheid blijven luisteren naar je pijn en gemis. Probeer ook niet de hele toekomst in één keer aan te kunnen, maar houd het uit tot de middag of tot de avond, en zo verder. Neem een dag of een halve dag per keer. En laat dankbare herinneringen verder leven in verdriet, zoals de vogels zingen in de regen.
Hoe verwerk je de zelfdoding van je kind?
Hoe ga je om met zo’n verschrikkelijke gebeurtenis, met de machteloosheid, het schuldgevoel? Regisseur Annelies Heesakkers, bevriend met beide ouderparen, maakte van dichtbij mee hoe de ouders van Fijkje en Esther met de totaal onverwachte dood van hun dochters omgaan. In de documentaire ‘Als je kind er niet meer is’ laat zij de veerkracht zien van mensen, en hoe zij na zo’n haast ondraaglijk verlies het leven verder leven.